Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Hasan Murat Mercan, Türkiye ve ABD arasındaki ilişkilerin karşılıklı “al-ver” mantığıyla değil, “stratejik müttefiklik” esasları üzerine kurulması gerektiğini belirterek “Aksi durumda herkes kaybeder.” dedi.
ABD’de Mart 2021’den beri görev yapan ve yaş haddinden emekli olacağı için görev süresi 12 Ocak 2024’te dolacak olan Büyükelçi Mercan, AA muhabirinin Türk-Amerikan ilişkileri ile ilgili sorulanını yanıtladı.
Mercan, Suriye, Ukrayna ve şimdi de Gazze’de yaşanan “yıkıcı” krizlerin dünyanın geleceği için endişe verici olduğunu söyledi.
Türkiye’nin yapıcı siyasetiyle bölgesinde ve dünyada alternatif bir güç odağı haline geldiğini belirten Mercan, bugüne kadar yaşanan olayların Türkiye’yi birçok kez haklı çıkardığını vurguladı.
Mercan, Türkiye’nin uyarılarının zamanında dinlenmediğini ifade ederek “Afganistan’dan Somali’ye kadar, Sudan’a kadar, hatta Balkanlara kadar, Orta Doğu’ya kadar neresi varsa düzenler yıkıldı, insanların hayatları mahvoldu. Ama yerine daha iyi yeni bir şey, maalesef konmadı.” dedi.
Türk-ABD ilişkileri “stratejik müttefiklik” üzerine kurulmalı
Büyükelçi Mercan, “Türkiye ve ABD arasındaki ilişkiler karşılıklı ‘al-ver’ mantığıyla değil, ‘stratejik müttefiklik’ esasları üzerine kurulmalı. Aksi durumda herkes kaybeder.” uyarısında bulundu.
Teoride herkesin stratejik ilişkilerden bahsettiğini ancak terör örgütleri PKK/YPG ve FETÖ ile savunma sanayisi gibi konulara bakıldığında bunu “al-ver temelli” ve “geçirgen bir yapı” olduğunun görüldüğünü belirten Mercan, “Bunun sürdürülmesi mümkün değildir ve bunu her yerde söyledim, Kongrede söyledim, yönetimle çok görüşmeler yaptım, Pentagon’da Savunma Bakanlığında, Beyaz Saray’da ve düşünce kuruluşlarında.” diye konuştu.
Türkiye’nin F-16 alım talebi
Mercan, tüm sorunlara rağmen gayretler sonucunda Türkiye-ABD ilişkilerinde diyalogların çok daha geliştiğini vurgulayarak “Tüm bunlar oldu. İnşallah F-16’lar da yakın bir zamanda olacaktır. Uzun yıllardan sonra ilk defa eğer Kongre onaylarsa F-16’ları, ilk defa bir Kongre onay sürecinden geçirmiş olacağız. Bu kadar yüklü bir paket için bunlar pozitif gelişmeler.” ifadelerini kullandı.
Görevi boyunca ABD’nin PKK/YPG’ye bakışının ilişkilerde zorluk yarattığını ve yaratmaya devam ettiğini söyleyen Mercan, Fetullahçı Terör Örgütü konusunda da ABD yönetiminin yeterli duyarlılığı göstermediğini kaydetti.
Büyükelçi Mercan, Türkiye’nin NATO üyesi, ABD’nin ise NATO’nun en önemli aktörlerinden biri olduğunu belirterek “NATO’nun da varlık nedeni üye ülkelerin güvenliklerini sağlamak ve üye ülkelerinin karşılaştığı güvenlik tehlikelerine karşı ortak hareket etmek.” diye konuştu.
“ABD ve diğer Batılı ülkeler, Türkiye ile ilişkilerini daha uzun vadeli ve stratejik bir perspektife oturtmak zorundadır, oturtmazlarsa Türkiye yoluna devam edecektir.” diyen Mercan, “Yani burada Türkiye’nin savunma sanayisindeki gelişmeler, istihbarat gelişmeleri, bugünkü ilerlemeler, bunlar zaten oluyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Mercan, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasından sonra Türkiye’ye bakışın değişmeye başladığını belirterek “Şimdi orada da Türkiye çok etkili rol oynadı. Tahıl koridoru, burada kiminle görüştüysek teşekkür ettiler, takdir ettiler, şükranlarını sundular.” dedi.
Deprem felaketinin güçlendirdiği bağlar
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 tarihli depremlerin ardından başlatılan yardım kampanyalarına da değinen Mercan, “Deprem sırasında Büyükelçilik olarak burada çok duygusal anlar yaşadık.” diye konuştu.
Mercan, vatandaşların gözyaşları içinde gayretlerini gördüğünü belirterek “Çok gururlandım, mutlu oldum. İyi ki Türk’üm, iyi ki Türk vatandaşıyım. Bunu çok söyledim. Allah bir daha böyle acılar yaşatmasın.” ifadelerini kullandı.
“Önümüzdeki yüzyıl Türkiye Yüzyılı olacak”
Mercan, Türkiye Cumhuriyeti’nin gelecek yüzyılda öneminin daha da artacağına inandığına işaret ederek “Şunu açıklıkla söyleyebilirim ki önümüzdeki yüzyıl Türkiye Yüzyılı olacak. Türkiye’nin önemi, bu söylediğim nedenlerle ülkenin tarihsel birikimi, kültürel birikimi, vizyonu, yapıcı olması, yumuşak gücü çok daha fazla önem kazanacak.” diye konuştu.
