Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Savunma sanayi ihracatının 6 milyar dolardan 11 milyar dolara çıkarılması sağlanacak, savunma sanayi yerlilik oranı yüzde 80’den 85’e yükseltilecektir.” dedi.
12. Kalkınma Planı’na ilişkin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sunum yapan Yılmaz, milli gelirin 2003-2022 döneminde yüzde 5,4’lük reel ortalama büyüme hızına karşın aynı dönemde imalat sanayinin yüzde 6,1 büyüyerek refaha daha fazla katkıda bulunduğunu söyledi.
Son 10 yıla bakıldığında Türkiye’nin imalat sanayisinin, üst-orta gelir grubu ülkelerin ortalamasından daha yüksek bir büyüme oranına sahip olduğunu dile getiren Yılmaz, “Plan dönemi boyunca başta öncelikli sektörler olmak üzere sanayide teknoloji, yenilikçilik, ürün kalitesi, verimlilik ve ihracat kapasitesi artışı, endüstriyel kapasitenin dönüştürülmesi, iş ve yatırım ortamının iyileştirilmesi ve rekabetçiliğin artırılmasını hedeflemekteyiz.” diye konuştu.
Cevdet Yılmaz, imalat sanayinde başta öncelikli sektörler olmak üzere tüm sektörlerde yeşil ve dijital dönüşüm ekseninde rekabet gücünün ve verimliliğin artırılması suretiyle yüksek katma değerli üretim yapısını sağlamak amacıyla sanayi envanteri oluşturulacağını, sanayi ana planı hazırlanacağını, veriye dayalı sanayi politikaları oluşturulacağını bildirdi.
Ürün bazlı çalışmalar yapılarak ara malı, stratejik ürün ve teknolojiler için yatırım yol haritaları hazırlanacağını anlatan Yılmaz, gübre ve petrokimya başta olmak üzere sanayinin ihtiyaç duyduğu yeni yatırımların hayata geçirileceğini belirtti.
Yılmaz, savunma alanındaki teknolojik kabiliyetlerin sivil alanda kullanımının sağlanacağını aktardı.
“2,5 milyon hektar tarım arazisinin toplulaştırılmasına yönelik çalışmalar yürütülecek”
Tarım sektöründeki hedefleri paylaşan Yılmaz, “Tarımsal altyapının güçlendirilmesi amacıyla 750 bin hektar alan sulamaya açılacak ve böylece sulamaya açılan brüt tarımsal alan kümülatif olarak 7,85 milyon hektara ulaşacak, ekonomik olarak sulanabilecek alan miktarı olan 8,5 milyon hektarın yüzde 92,4’ü sulanabilecektir.” ifadesini kullandı.
Yılmaz, 2,5 milyon hektar tarım arazisinin toplulaştırılmasına yönelik çalışmalar yürütüleceğini ve arazi kullanım planlarının hazırlanmasının tamamlanacağını dile getirerek, üretici örgütlenmesinin güçlendirileceğini, sera gazı salınımının azaltılması için çevre dostu tarımsal uygulamaların desteklenerek yaygınlaştırılacağını kaydetti.
Orman yangınlarını önleyici tedbirlerin artırılacağını bildiren Yılmaz, “Yangınlarla mücadelede, yerli imkanlarla üretilecek yangın söndürme helikopterleri envantere katılacaktır.” dedi.
“Yurt dışında maden, petrol ve doğal gaz arama ve yatırım işbirlikleri geliştirilecek”
Planda, enerji sektörünün öncelikli gelişme alanlarına dahil edildiğine işaret eden Yılmaz, 2053 yılı net sıfır emisyon hedefini esas alarak yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarını değerlendirerek enerjide kendine yeterliliğini en üst seviyeye yükselten, nükleer teknolojiyi elektrik üretiminde kullanan, enerji verimliliğini artıran, enerji teknolojilerinde yerlileşmeyi önceleyen, yeni teknolojileri entegre eden ve uluslararası enerji ticaretinde stratejik konumu güçlendiren rekabetçi bir enerji sektörü yapısına ulaşmayı hedeflediklerini söyledi.
Yılmaz, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Akkuyu Nükleer Güç Santrali bütün üniteleri ile devreye alınacak ve ilave nükleer santral kurulumlarına yönelik çalışmalara devam edilecektir. Tuz Gölü Doğal Gaz Yeraltı Depolama Tesisi’nin kapasitesi artırılacak ve Sakarya Doğal Gaz Sahası’ndan üretilecek doğal gazın ekonomiye kazandırılmasına yönelik faaliyetler sürdürülecektir. Madencilik alanında yerli kaynaklara yönelik arama, üretim ve AR-GE faaliyetleri artırılacaktır. Madencilik ürünlerinin yurt içinde işlenmesine ve uç ürün geliştirilmesine öncelik verilecek, denizlerde petrol ve doğal gaz arama faaliyetleri kapsamında sismik ve sondaj çalışmaları yoğunlaştırılacaktır. Yurt dışında uygun yatırım ve üretim imkanları belirlenerek maden, petrol ve doğal gaz arama ve yatırım konularında işbirlikleri geliştirilecektir.”
“2028 yılında 82,3 milyon turist ve 100 milyar dolar turizm geliri”
Türkiye’nin savunma ve güvenlik ihtiyaçlarını milli teknolojilerin ve yeteneklerin azami ölçüde kullanımını temin ederek karşılamayı, savunma ve havacılık sanayinin rekabetçiliğini küresel ölçekte artırmayı, savunma sanayinde edinilen kabiliyetlerin sivil sektöre yayılımını da sağlayarak ülke için önemli ekonomik değer üreten bir seviyeye taşımayı hedeflediklerini anlatan Yılmaz, “Savunma sanayi ihracatının 6 milyar dolardan 11 milyar dolara çıkarılması sağlanacak, savunma sanayi yerlilik oranı yüzde 80’den 85’e yükseltilecektir.” şeklinde konuştu.
Ziyaretçi başına turizm gelirinin artırılmasının hedeflendiğine dikkati çeken Yılmaz, 2028 yılında 82,3 milyon turist ve 100 milyar dolar turizm gelirine ulaşılmasının sağlanacağını, kişi başına ortalama harcamanın 905 dolardan 1215 dolara çıkarılacağını söyledi.
“İş ve Yatırım Ortamı” başlığı altında işlemlerin en az evrak sayısı, en kısa süre ve en düşük maliyetle yapılmasını hedeflediklerini dile getiren Yılmaz, nitelikli uluslararası doğrudan yatırımlardan daha fazla yararlanılması yoluyla yatırım, istihdam, üretim ve ihracat artırılarak ülkenin yurt içi ve uluslararası piyasalar için tedarik ve üretim merkezi haline gelmesini sağlayacaklarını belirtti.
“Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yerli katma değerin artırılması amaçlanıyor”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, AR-GE harcamasının Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ya oranının yüzde 2,05’e yükseltilmesinin, AR-GE harcamalarında özel sektörün payının yüzde 61’den yüzde 67’ye çıkarılmasının hedeflendiğini bildirdi.
Yılmaz, KOBİ’lerin yenilikçilik kapasitelerinin ve ölçeklerinin büyütülerek tedarik zincirlerinde daha güçlü bir biçimde yer almalarını, daha etkin ve verimli olarak büyümeye ve istihdama katkılarının artırılmasını sağlayacaklarını ifade etti.
Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yerli katma değerin artırılması ve orta vadede ülkenin teknolojide dışa bağımlılığının azaltılmasını amaçladıklarını aktaran Yılmaz, kamunun bilgi ve iletişim teknolojileri alımlarında yerlilik payının artırılması için alım süreçlerinde iyileştirmeler yapılacağını dile getirdi.
Milli çözümlere dayalı siber güvenlik ekosisteminde yer alan ürün ve hizmetlerin küresel muadiller seviyesine ulaştırılacağını, yapay zeka alanında da bir ekosistem oluşturulacağını belirten Yılmaz, “Siber güvenliğe mevzuat bütünlüğü ve kurumsal yapılanma ile birlikte kapsamlı bir çerçeve oluşturulacak ve teknik altyapı bütünleştirilerek anlık takip mekanizması oluşturulacaktır.” dedi.
“Demiryollarında elektrikli hat oranı yüzde 72’ye, sinyalli hat oranı yüzde 80’e çıkarılacak”
İmalat sanayi başta olmak üzere ekonomi genelinde üretim, tüketim ve ticaret merkezlerinin birbirine bağlanması amacıyla modlar arası taşımacılığın yaygınlaştırılması, demiryolu yatırımlarında yük taşımacılığına odaklanılması ve lojistik maliyetlerin azaltılması yoluyla verimliliğin ve rekabetçiliğin artırılmasının sağlanacağını söyleyen Yılmaz, “Plan döneminde, karasal yük taşımacılığında demiryolunun payı yüzde 5,76’dan 7,60’a çıkarılacak, devam eden demiryolu projeleri tamamlanacak ve mevcutlar modernize edilecek, demiryollarında elektrikli hat oranı yüzde 52’den yüzde 72’ye, sinyalli hat oranı ise yüzde 58’den yüzde 80’e çıkarılacaktır.” bilgisini verdi.
Yılmaz, Doğu Akdeniz bölgesinde büyük ölçekli bir ana liman ve yeni bir tersane kurulmasına yönelik hazırlıkların tamamlanacağını dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, trafik güvenliğinin artırılması, ulaşım talebinin doğru bir şekilde yönetilebilmesini teminen akıllı ulaşım sistemi uygulamalarının yaygınlaştırılacağını ifade etti.
“e-İhracatın ihracat içindeki payının yüzde 10’a çıkarılması hedefleniyor”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ülkemizin alıcı ve satıcıların etkin bir biçimde buluşturulduğu, fiyatların etkin işleyen sağlıklı piyasa koşullarında belirlendiği, üretici ve tüketici haklarının korunduğu, kalite odaklı, kolay ve düşük işlem maliyetli bir ticaret ortamına sahip olması sağlanacaktır. e-İhracatın ihracat içindeki payının 2022 yılındaki yüzde 0,86 seviyesinden yüzde 10’a çıkarılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda, Türkiye e-İhracat Platformu ve e-İhracat konsorsiyumları hayata geçirilecek, şirketlerin, pazaryerlerinin ve perakende e-ticaret sitelerinin yurt dışında satış yapabilmeleri desteklenecek, e-ihracat gümrük işlemleri sadeleştirilecek, e-ticaret hacminin düşük olduğu illerin e-ticarete katılım oranı artırılacaktır.”
Tüketici hakem heyetlerinin 81 il merkezinde olacak şekilde yeniden yapılandırılacağını açıklayan Yılmaz, “Tüketici Şikayet Platformu” oluşturulacağını söyledi.
Yılmaz, bu çalışmalarla birlikte tüketici ürünlerindeki güvensizlik oranının yüzde 1,3’e düşürüleceğini bildirdi.
“Devlet yardımlarının etkinliği analiz edilecek”
Devlet yardımlarına da değinen Yılmaz, kuracakları izleme sistemi ile devlet yardımlarının etkinliğini analiz ederek artıracaklarını açıkladı.
Etki değerlendirme sistemine devlet yardımı uygulayan kurum ve kuruluşların adaptasyonunu sağlayarak devlet yardımlarının etkilerini ölçeceklerini, etkin olanları sürdürecek, öngörülen etkiyi doğurmayanları gözden geçireceklerini bildiren Yılmaz, benzer nitelikte olanları tespit ederek uyumlaştıracaklarını, yeşil ve dijital dönüşüm başta olmak üzere ihtiyaç duyulan alanlarda etkili devlet yardımları geliştireceklerini anlattı.
“En az 10 üniversitenin ilk 500’e girmesi sağlanacak”
Yükseköğretim sisteminin bu plan döneminde de güçlenmesi ve ülkenin gelişimi için temel aktörlerden biri olmaya devam etmesinin sağlanacağını vurgulayan Yılmaz, dünya akademik başarı sıralamalarında 2028 itibarıyla en az 10 üniversitenin ilk 500’e girmesinin sağlanacağını söyledi.
Aile hekimlerince sunulan sağlık hizmetlerini nitelik ve nicelik olarak iyileştirmek suretiyle aile hekimi başına nüfusun 3 bin 40’tan 2 bin 700’e düşürülmesinin hedeflendiğini aktaran Yılmaz, “Sağlık tesislerine yönelik yatırım planlanmalarıyla fiziki altyapının dengeli dağılımı sağlanacak, mevcut hastane yataklarının kullanım etkinliği yükseltilerek fiziki altyapının dengeli dağılım oranı 1,42’den 1,38’e düşürülecektir.” diye konuştu.
“Yurt dışında çalışan nitelikli vatandaşlarımızın Türkiye ile bağları güçlendirilecek”
İstihdam ve çalışma hayatı alanında başta özel politika gerektiren gruplar olmak üzere toplumun tüm kesimlerine yeterli bir gelirle kayıtlı, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlandığı koşullarda iş imkanlarının sunulmasının temel amaçları olduğunu vurgulayan Yılmaz, gençlerin istihdamının artırılması ve çalışma koşullarının iyileştirilmesine önem verileceğinin altını çizdi.
Kayıt dışılığın azaltılmasına yönelik bilinçlendirme ve denetim faaliyetlerinin artırılacağını kaydeden Yılmaz, “Nitelikli işgücü kaybı önlenecek ve yurt dışında çalışan nitelikli vatandaşlarımızın Türkiye ile bağları güçlendirilerek mesleki bilgi ve tecrübe aktarımını sağlayacak mekanizmalar geliştirilecektir.” dedi.
“Sağlıklı nesillerin yetişmesi önceliğimizdir”
Ailenin korunması ve güçlendirilmesine yönelik toplumsal yapıyı ilgilendiren her alanda aile dostu politikaların kapsayıcı, bütüncül ve katılımcı bir şekilde geliştirilerek uygulanacağını dile getiren Yılmaz, “Plan döneminde ailede refah ve yaşam kalitesinin en üst düzeye çıkarılmasını hedefliyoruz. Ailenin her türlü zararlı eğilimden korunması ve sağlıklı nesillerin yetişmesi önceliğimizdir.” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, kadınların ve kız çocuklarının eğitime erişimleri, sosyal, kültürel, sportif ve ekonomik hayata katılımlarının artırılması, kaynaklara erişimlerinin kolaylaştırılması, kadının toplum içindeki statüsünün geliştirilmesinin sağlanacağına işaret ederek, Plan döneminde kadınların her alanda ve her seviyede temsil edilmesine ve güçlenmesine yönelik çalışmaların yoğunlaştırılacağını bildirdi.
Yılmaz, kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet ve erken yaşta evliliklerle mücadeleye ilişkin yasal düzenlemelerin etkin uygulanmasına ve şiddete sıfır tolerans anlayışına titizlikle devam edileceğini belirtti.
“Erken dönem çocuk bakım imkanları artırılacak”
Çocukların fiziksel, sosyal ve zihinsel gelişimlerini destekleyici kültürel, sanatsal, bilimsel ve sportif faaliyetlerin özendirileceğini, yaygınlaştırılacağını ve erişilebilir hale getirileceğini kaydeden Yılmaz, gerek çocukların gelişimi gerek bakım verenlerin istihdamı ve sosyalleşmesi için erken dönem çocuk bakım imkanlarının artırılacağını, daha erişilebilir hale getirileceğini ifade etti.
Çocukların mesleki yönlendirilmesi ve çıraklık süreçlerinin, kanuni sınırlar, gelişimlerine uygun saatler ve çocukların çalışmasına uygun ortamlar çerçevesinde yapılacağını kaydeden Yılmaz, “Başta sokakta, ağır ve tehlikeli işlerde, aile işleri dışında ücret karşılığı, gezici ve geçici tarım işlerinde olmak üzere çocuk işçiliğiyle mücadele edilecektir.” diye konuştu.
Yılmaz, koruma ve bakım altındaki çocukların öncelikle aile odaklı hizmetlerden yararlanmaları için çalışmalar yürütüleceğini belirtti.
(Sürecek)
